HPV (Human papillomavirus) là một nhóm lớn các virus có ADN sợi kép. HPV thường nhiễm vào các tế bào biểu bì của da và niêm mạc.
Hệ gen của HPV có kích thước khoảng 8 kb và điển hình có 8 gen. HPV được phân loại dựa trên trình tự nucleotide của gene mã hóa cho protein capsid L1 của virus. Các chủng HPV khác nhau có trình tự nucleotide của gen L1 khác nhau ít nhất 10%. Tính đến thời điểm này (5.8.2016), đã có 210 chủng HPV khác nhau được tách dòng, giải trình tự và được Trung tâm thông tin tham khảo quốc tế về HPV (International HPV Reference Center) gắn số chính thức (www.hpvcenter.se).
Sùi mào gà hay mụn cóc sinh dục là một loại STD rất phổ biến do nhiễm HPV gây nên. Chủng HPV gây sùi mào gà phổ biến nhất là HPV6 thuộc chi Alphapapillomavirus. Một tỷ lệ nhỏ các trường hợp sùi mào gà được báo cáo là âm tính với HPV. Theo Walboomer và Meijer (1997), bên cạnh những trường hợp âm tính thực sự, các trường hợp âm tính giả có thể được giải thích như sau:
Sùi mào gà giai Giai Đoạn Đầu ?
(1) cách lấy mẫu chưa phù hợp,
(2) phương pháp phát hiện chưa đủ nhạy và
(3) tồn tại những chủng HPV mới chưa phát hiện được bằng phương pháp đã sử dụng. Trong 1 nghiên cứu ở miền nam Thụy Điển, người ta thấy rằng 96,3% các trường hợp sùi mào gà có kết quả xét nghiệm HPV dương tính, một số ít trường hợp cho kết quả xét nghiệm HPV âm tính ngay cả khi dùng hệ thống mồi PCR HPV phổ rộng.
Do không cần có trước bất cứ thông tin nào về trình tự, phương pháp giải trình tự metagenomic có thể giúp làm tăng độ nhạy của quá trình phát hiện HPV cũng như giúp xác định được ADN có mặt trong các mẫu. Trong một nghiên cứu được công bố tháng 8 năm 2015, Arroyo và cộng sự đến từ Viện Karolinska và trường đại học Lund của Thụy điển đã sử dụng kỹ thuật giải trình tự thế hệ mới (deep sequencing), tập trung phân tích các mẫu sùi mào gà có kết quả xét nghiệm HPV âm tính trước đó nhằm tìm kiếm phương pháp phát hiện virus nhạy hơn đồng thời tìm được những chủng HPV mới. Kết quả cho thấy, trong số 40 mẫu được đưa vào nghiên cứu, 37 mẫu (92.5%) có chứa các trình tự HPV đại diện cho tổng số 75 chủng HPV thuộc các chi Alpha, Beta và Gamma. Trong đó, có 27 chủng HPV đã được công nhận chính thức (tính cả 3 chủng mới được tìm thấy và được công nhận chính thức từ nghiên cứu này).
Ngoài ra, có 5 chủng HPV giả định đã biết và có không ít hơn 43 trình tự HPV chưa từng được biết trước đây được tìm thấy. Những chủng HPV giả định đã được mô tả trước đây có một phần trình tự đã được đăng ký trong ngân hàng gen nhưng chưa được gắn một con số chính thức bởi chúng chưa được tách dòng, giải trình tự toàn bộ và chưa được đăng ký tại trung tâm thông tin tham khảo quốc tế về HPV. Như vậy, trong nghiên cứu này, tổng số 46 chủng HPV giả định mới được phát hiện. 3 trong số đó đã được tách dòng, giải trình tự và gửi tới Trung tâm thông tin tham khảo quốc tế về HPV. Trung tâm đã tiến hành giải trình tự lại và công nhận chính thức 3 chủng HPV mới và gắn tên HPV200, HPV201 và HPV202.
Một số mẫu trong số 40 mẫu nghiên cứu có chứa cả những chủng HPV đã được biết rõ là nguyên nhân gây sùi mào gà, đặc biệt là HPV6 mặc dù các phương pháp PCR trước đó không phát hiện ra. Người ta cho rằng điều này có thể do có những thay đổi trong trình tự đích của mồi (primer) hoặc mẫu dò (probe) được sử dụng. Kỹ thuật deep sequencing đã giải quyết được vấn đề này nhờ phát hiện các chủng HPV mà không cần biết trước trình tự, không phụ thuộc vào PCR.
Phân biệt về mặt lâm sàng giữa sùi mào gà và mollusca không phải là việc dễ dàng. Người ta đã thấy có sự tồn tại đồng thời của molluscum contagiosum virus với HPV.
Trong nghiên cứu này, sự có mặt của molluscum contagiosum được phát hiện trong 24/40 mẫu bệnh phẩm sùi mào gà và 22 trong số 24 mẫu đó đồng thời có chứa cả HPV. Có duy nhất một mẫu sùi mào gà không phát hiện thấy có HPV cũng như molluscum contagiosum virus.
1. Bệnh sùi mào gà sinh dục là gì? Sùi mào gà sinh dục là bệnh gây nên do virus gây u nhú ở người (HPV – Human papilloma virus) lây truyền qua đường tình dục và xuất hiện ở cả nam và nữ. Tổn thương là các u sùi có múi xuất hiện ở cơ quan sinh dục. Bệnh xảy ra nhiều nhất ở những người trẻ tuổi trong khoảng từ 20-25 tuổi, lứa tuổi bước vào giai đoạn sinh sản. Đặc biệt, sùi mào gà sinh dục có thể biến chứng thành ác tính, nếu mắc HPV tuýp 16, 18 thì người bệnh còn có nguy cơ bị ung thư cổ tử cung và ung thư dương vật. Vậy nên, nếu như xuất hiện triệu chứng sùi mào gà, bạn cần nắm rõ các vị trí xuất hiện của sùi mào gà trên cơ thể để có cách nhận biết và điều trị kịp thời.
2. Nguyên nhân gây bệnh sùi mào gà sinh dục Nguyên nhân chủ yếu gây bệnh sùi mào gà sinh dục là do bị lây nhiễm qua quan hệ tình dục không an toàn dưới mọi hình thức (bao gồm cả quan hệ bằng miệng, quan hệ qua đường hậu môn, hoặc những tiếp xúc sinh dục). Virus sùi mào gà (HPV) sẽ qua đường này mà xâm nhập và tấn công nhanh chóng đến các bộ phận khác trong cơ thể. Do đó, việc quan hệ tình dục không an toàn (không sử dụng bao cao su, quan hệ tình dục bừa bãi với nhiều người khác nhau…) sẽ làm gia tăng nguy cơ bị bệnh. Ngoài ra, bệnh sùi mào gà cũng có thể bị lây nhiễm cho những người có khả năng miễn dịch kém, niêm mạc da bị trầy xước khi tiếp xúc trực tiếp với đồ dùng cá nhân có dính virus sùi mào gà của người bệnh như dùng chung đồ lót, quần áo, chăn màn, bàn chải đánh răng, khăn tắm… thậm chí là chung bồn cầu nhà vệ sinh hay những vết thương hở thì nguy cơ lây nhiễm sùi mào gà cũng rất cao. 3. Dấu hiệu sùi mào gà ở nam và nữ Bệnh sùi mào gà sinh dục có thể gặp ở cả cơ quan sinh dục của nam giới và nữ giới. Thông thường, các virus sùi mào gà sẽ ủ bệnh từ 2 – 9 tháng, sau đó mới bộc phát ra ngoài, gây ra các tổn thương trên nền da hoặc niêm mạc bình thường của người bệnh: Bạn đầu chỉ là những mụn thịt nhỏ mềm và không gây đau, không ngứa. Những nốt mụn này có thể cao lên như hình dạng nhú gai hoặc có hình dạng đĩa bẹt tròn nhỏ màu hồng, có bề mặt thô ráp và đường kính khoảng 1 – 2mm. Về sau chúng phát triển nhiều và liên kết với nhau thành những gai hoặc lá rộng chi chít xung quanh như mào gà hay hoa súp lơ màu trắng hồng với chiều dài ước tính đạt đến vài cm. Các nốt sùi có bề mặt mềm, mủn ra, ẩm ướt, khi ấn vào giữa các nốt thì sẽ thấy mủ tiết ra gây đau đớn cho người bệnh.
Như vậy, các phương pháp thông thường có thể không phát hiện được HPV trong một tỷ lệ nhất định mẫu bệnh phẩm sùi mào gà. Phương pháp giải trình tự hiện đại “deep sequencing” có độ nhạy cao hơn có thể cải thiện được vấn đề này. Kết quả của nghiên cứu của Arroyo và cộng sự đã gợi ra rằng các trường hợp sùi mào gà có kết quả xét nghiệm HPV âm tính có thể được giải thích bởi các nguyên nhân sau: chẩn đoán chưa phù hợp, sự tồn tại của các biến thể virus, tải lượng virus thấp hoặc sự tồn tại của các chủng virus chưa được biết trước đó.
Tin bài: TS. Trần Dụ Chi Đăng bài: Phòng CNTT&GDYT Nguồn: Eduline Tổng Hợp
